همانطور که می‌دانید میلگرد و بتن اصلی‌ترین عناصر پایه‌ریزی یک ساختمان هستند. بنابراین کیفیت و مطلوب بودن میلگرد و بتن نقش مهمی در کیفیت و استحکام ساختمان دارد. به همین دلیل مهندسان بخش ساخت‌وساز ساختمان جهت تشخیص میلگرد با کیفیت از آزمایش میلگرد استفاده می‌کنند.
در حال حاضر آزمایش‌های مختلفی جهت سنجش میزان کیفیت میلگرد وجود دارد که بنا به تشخیص مهندس سازه هر کدام از این روش‌ها می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. در واقع در بین روش‌های موجود برای تست یک سری روش‌ها و آزمایش‌ها ضروری و الزامی است و برخی بستگی به نظر کارشناس و مهندس عمران پروژه دارد. در صورتی که کارشناس پروژه تشخیص دهد که نیازی به انجام همه آزمایش‌ها نیست، می‌توان آزمایش‌های غیر ضروری را حذف کرد. با کلیک بر روی لینک درج شده با انواع میلگرد آشنا شوید و سپس به بررسی آزمایش بر روی آن ها بپردازید.
در این مطلب ما قصد داریم به انواع روش‌های رایجی که در حال حاضر برای آزمایش میلگرد وجود دارد بپردازیم. جهت این امر ابتدا تعریفی از تست یا همان آزمایش میلگرد ارائه خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.
آزمایش میلگرد چیست؟
همان طور که در ابتدای متن هم اشاره کردیم، بتن و میلگرد اصلی‌ترین مصالح موردنیاز جهت پایه‌ریزی و ساخت یک ساختمان هستند و با توجه به این که بتن مقاومت کششی ضعیفی دارد. برای تقویت مقاومت کششی آن از میلگرد یا آرماتور استفاده می‌کنند و به آزمایش‌هایی که جهت تشخیص میزان مقاومت کششی میلگرد انجام می‌گیرد، آزمایش میلگرد می‌گویند.
برای تعیین میزان مقاومت کششی ابتدا باید از میلگرد یا همان آرماتور نمونه‌برداری صورت بگیرد. به‌گونه‌ای که یک قطعه یک متری از میلگرد جدا شود و سپس از آن نمونه آزمایش بریده شود. مقدار این نمونه‌ها باید طوری انتخاب شود که امکان بررسی کیفیت کل میلگردها وجود داشته باشد.
در آزمایش میلگرد علاوه بر ارزیابی مقاومت کششی میلگرد، باید خواص آلیاژهای آن نیز بررسی شود. چرا که معمولاً در کیفیت قطعات فولادی و استحکام آن خواص آلیاژها نیز تأثیرگذار است.
انواع آزمایش‌های میلگرد
بعد از خرید میلگرد اولین کاری که مهندس پروژه باید انجام دهد، تست کنترل کیفیت است. یعنی برای اطمینان از کیفیت و کارایی میلگرد خریداری شده لازم است که قبل از به‌کارگیری آن در ساخت ساختمان کیفیت آن مورد ارزیابی قرار گیرد. آزمایش‌های موجود جهت کنترل کیفیت میلگرد به طور کلی به دو دسته آزمون‌های مخرب و آزمون‌های غیر مخرب تقسیم می‌گردند. که در ادامه در مورد هر یک از آن‌ها توضیح کوتاهی خواهیم داد.
الف) آزمون‌های مخرب
آزمون‌های مخرب به آن دسته از آزمون‌هایی می‌گویند که تا زمان تخریب میلگرد باید ادامه داشته باشند. آزمایش‌های زیر جزء آزمایش‌های مخرب به شمار می‌روند.
1. آزمایش مقاومت کششی: این آزمایش به کمک دستگاه‌های مکانیکی و هیدرولیکی قابل انجام است و در آن بررسی خاصیت‌های استاتیکی میلگرد تحت استاندارد DIN1045 آلمان انجام می‌پذیرد. در واقع توان کششی یا مقاومت کششی میلگرد بیشترین حد مقاومتی است که میلگرد قادر به تحمل آن است. در این آزمایش مواردی مثل میزان انعطاف‌پذیری، قابلیت الاستیسیته و مقاومت میلگرد در برابر شکستن و نقطه تسلیم موردبررسی قرار می‌گیرد. آزمون مقاومت کششی میلگرد جزو آزمون‌های ضروری کنترل کیفیت میلگرد به شمار می‌رود.
2. آزمایش خستگی: گاهی اوقات احتمال دارد میلگرد بعد از این که مدتی در بتن خوابانده شد، دچار شکستگی شود. به همین علت لازم است قبل از به‌کارگیری آن در بتن تحت آزمون خستگی نیز قرار بگیرد. در واقع آزمایش خستگی جهت تعیین میزان بیشترین تنشی که میلگرد قابلیت تحمل آن را دارد به کار گرفته می‌شود. آزمون خستگی تحت عنوان‌های مختلفی انجام می‌گیرد، که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به آزمون خستگی تحت‌فشار و تنش، آزمون خستگی به کمک میله چرخان یا آزمون خستگی به کمک میله ارتعاشی و … اشاره کرد. این آزمون را اغلب برای آرماتورهایی به کار می‌برند که در حین بتن‌ریزی دچار خم‌شدگی شوند.
3. آزمایش خمش سرد: یکی دیگر از انواع آزمون‌های مخربی که بر روی میلگردها انجام می‌دهند، آزمایش خمش سرد است که طبق استانداردهای موجود این آزمون باید روی میلگردهایی که طول بالاتر از 250 میلی‌متر دارند و همچنین تا به حال عملیات مکانیکی بر روی آن‌ها انجام نشده است، تست گردد.
4. آزمایش خمش مجدد: این آزمون تحت چند مرحله انجام می‌گیرد. به این صورت که ابتدا در مرحله اول میلگرد را با زاویه 90 درجه در یک جهت خم می‌کنند و آن را 30 دقیقه در دمای 100 درجه سانتی گراد نگه می‌دارند تا گرم شود. سپس کمی صبر می‌کنند تا خنک شود و بعد از خنک شدن میلگرد را 20 درجه خلاف جهت زاویه اولیه (90 درجه) دوباره خم می‌کنند. سپس بررسی می‌کنند که دچار شکستگی یا ترک نشده باشد.
5. آزمایش جوش‌پذیری میلگرد: طبق مقررات موجود در قوانین ملی ساختمان جوش‌پذیری بر حسب میزان کربن معادل آن تعیین می‌گردد. به این صورت که اگر مقدار کربن معادل بیشتر از 0.51 باشد، می‌توان میلگرد را جوشکاری کرد و هر چه مقدار کربن از 0.51 درصد کمتر باشد قابلیت جوش‌پذیری بالاتری خواهد داشت.
به طور کلی میلگردها را از لحاظ خاصیت جوش‌پذیری به سه دسته میلگردهای جوش پذیر، میلگردهای جوش پذیر مشروط و میلگردهای جوش ناپذیر تقسیم می‌کنند.
میلگردهای جوش پذیر با استفاده از روش‌ها و تجهیزات رایج امکان جوش خوردن را دارند. اما میلگردهای جوش پذیر مشروط فقط با یک سری روش‌ها و تجهیزات خاص قابلیت جوشکاری را دارند و میلگردهای جوش ناپذیر هم همان طور که از اسم آن‌ها نیز مشخص است به کمک روش‌های متعارف و رایج قابل جوشکاری نیستند.
ب) آزمون‌های غیر مخرب
یک سری آزمون‌ها جهت کنترل کیفیت وجود دارند که بر خلاف آزمون‌های مخرب میلگرد را تخریب نمی‌کنند. در واقع انجام آزمون‌های غیر مخرب آسیبی به نمونه‌ای که آزمایش بر روی آن انجام می‌گیرد وارد نمی‌کند. از جمله رایج‌ترین آزمون‌های غیر مخرب می‌توان به آزمایش سنجش ابعاد میلگرد، آزمایش بازرسی با اشعه ایکس، آزمایش ترکیبات شیمیایی میلگرد، آزمایش بازرسی با ذرات مغناطیسی و … اشاره کرد. که در ادامه چند مورد از این روش‌ها را معرفی خواهیم کرد.
1. آزمایش سنجش ابعاد میلگرد: این آزمایش طبق استانداردهای ملی هر کشوری انجام می‌گیرد و در آن عواملی مثل میزان رواداری قطر، آج و همچنین طول را تعیین و اندازه‌گیری می‌کنند. در صورت تأیید این عوامل می‌توان از میلگرد جهت پایه‌ریزی ساختمان استفاده کرد.
2. آزمایش ترکیبات شیمیایی : یکی دیگر از آزمایش‌های غیر مخرب میلگردها آزمایش ترکیبات شیمیایی میلگرد است که جهت اطمینان از مقدار عناصر موجود در میلگرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آزمایش معمولاً به کمک روش طیف‌سنجی قابل انجام است. جهت انجام این آزمایش ابتدا باید یک نمونه دیسکی طبق استاندارد 9376 ایران تهیه گردد و سپس لازم است که بین نمونه مورد آزمایش و الکترود مخروطی موجود یک تخلیه الکتریکی انجام شود. سپس باید تخلیه در یک بازه زمانی مشخص متوقف شده و انرژی‌های تابشی نسبی در خط‌های تجزیه‌ای ثبت گردد.
جمع‌بندی
به طور کلی آزمایش میلگرد شامل یک سری تست‌ها و آزمون‌ها است که بر اساس مشخصات و ویژگی‌های مورد تأیید موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران انجام می‌گیرد. با توجه به نقش مهم میلگرد در استحکام و مقاومت یک ساختمان انجام درست و اصولی آزمایش‌ها اهمیت بسیار بالایی دارد و تمامی مهندسان باید تلاش کنند این آزمایش‌ها به اصولی‌ترین و صحیح‌ترین شکل ممکن اجرا گردند. زیرا کوچک‌ترین خطایی در آزمون‌های کنترل کیفیت می‌تواند منجر به ایجاد آسیب‌های زیانباری در ساختمان شود. اگر به دنبال مشاهده و بررسی قیمت میلگرد ساده هستید بر روی لینک درج شده کلیک و اطلاعات بیشتری را کسب کنید.
عالی بود