میلگرد، یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی است که در صنعت ساختمان‌سازی برای آرماتوربندی از آن استفاده می‌کنند. میلگردها در انواع مختلف با سایزها و کاربردهای متفاوتی تولید و به بازار عرضه می‌شوند که هر کدام برای یک بخش از ساختمان مناسب هستند. برای اینکه بتوانید ساختمان‌هایی بادوام و استاندارد را به شکلی اصولی بسازید، باید سایز مناسب میلگرد برای ساختمان‌سازی را بدانید تا بعدها ساختمان و ساکنین آن در معرض خطر قرار نگیرند.
بررسی سایزهای انواع میلگرد مورد نیاز برای ساختمان
همانطور که می‌دانید، به همه قسمت‌های ساختمان فشار یکسانی وارد نمی‌شود و در نتیجه، میلگردها در استانداردهای مختلفی ساخته می‌شوند تا نیاز هر بخش از ساختمان‌سازی را برآورده کنند. در ایران طبق استاندارد ملی، میلگردها را در چهار گرید مختلف می‌سازند که به نام‌ها A1، A2، A3 و A4 معروف هستند.
به طور خلاصه در رابطه با هر کدام از این گریدهای میلگرد می توان گفت که میلگردهای گرید A3 بیشتر از سایرین در ساختمان‌سازی به کار می‌روند و بیشتر به عنوان میلگرد طولی کاربرد دارند. این نوع میلگردها آجدار بوده و توسط کارخانه‌های مختلفی از جمله ذوب آهن، میلگرد زاگرس، کارخانه میلگرد شاهرود، کارخانه میلگرد نیشابور، کارخانه میلگرد بناب و … تولید می‌شوند.
سایز میلگرد نیز به قطر سطح آن اشاره دارد که برحسب میلی‌متر محاسبه می‌شود. مثلا میلگرد سایز ۱۶ به میلگردی گفته می‌شود که قطر مقطع دایره‌ای شکل آن، ۱۶ میلی‌متر است. میلگردها در سایزهای متنوعی موجود هستند اما کارخانه‌های مطرح معمولا میلگردهایی از سایز ۸ تا ۳۲ میلی‌متر را تولید و به بازار عرضه می‌کنند، زیرا این میلگردها پرکاربردتر هستند.
پرکاربردترین سایز مناسب میلگرد برای ساختمان‌سازی چیست؟
همانطور که گفتیم، میلگرد را در سایزهای مختلفی تولید و عرضه می‌کنند که هرکدام نیز دارای کاربردهای منحصر به فردی هستند، اما به صورت کلی سایز مناسب میلگرد برای ساختمان‌سازی عمومی، سایزهای ۱۲، ۱۴ و ۱۶ هستند.
در اینجا این نکته قابل ذکر است که هرچه سایز میلگرد افزایش یابد، مقاومت و استحکام آن نیز افزایش می‌یابد و تحمل فشار بیشتری را خواهد داشت. از این رو، در کارهای عمرانی سنگین‌تر از میلگردهای سایز ۱۴ و ۱۶ بیشتر استفاده می‌شود.
تشخیص اینکه کدام میلگرد باید در کدام بخش ساختمان به کار رود، به عوامل مختلفی از جمله مشخصات طراحی و نظر طراح سازه بستگی دارد. اما به طور کلی می‌توان گفت میلگردهای گرید A3 سایز ۱۲، ۱۴ و ۱۶ بیشتر از انواع میلگرد در ساختمان‌سازی به کار می‌روند.
چگونه سایز مناسب میلگرد برای ساختمان‌سازی را تشخیص دهیم؟
مهندسان و دست‌اندرکاران ساختمان‌سازی از روش‌های مختلفی برای تشخیص سایز مناسب میلگرد برای ساختمان‌سازی بهره می‌برند که در ادامه آن‌ها را معرفی خواهیم کرد:
تشخیص سایز میلگرد مورد نیاز برای ساختمان به روش چشمی
تشخیص سایز میلگرد به روش چشمی متداول‌ترین روش برای تشخیص سایز میلگرد است که بیشتر برای مهندسان باتجربه کاربرد دارد و می‌توانند با یک نگاه سایز میلگرد را تعیین کنند. این روش به مهندسین تازه‌کار توصیه نمی‌شود و قوانین نیز اجازه این کار را به مهندسان ناظر نمی‌دهند، زیرا ضریب خطای آن بسیار بالا در نظر گرفته می‌شود.
کمک گرفتن از سایز انگشتان
این روش هم برای مهندسان و معماران مجربی کاربرد دارد که اندازه بند انگشت خود را از قبل می‌دانند و می‌توانند با قرار دادن آن روی میلگرد، سایز آن را بدون نیاز به وسیله دیگری تشخیص دهند. این بهترین روش برای تشخیص سایز میلگرد در نظر گرفته می‌شود، اما توجه به این نکته ضروری است که فاصله بین میلگرد ۸ تا میلگرد ۱۰، تنها ۲ میلی‌متر بوده که ضریب خطا را به شدت افزایش می‌دهد.
استفاده از شابلون
این روشی مبتکرانه است که بسیاری از معماران و مهندسان ناظر از آن استفاده می‌کنند، زیرا دقت بالایی دارد که یک مزیت مهم به شمار می‌رود. در این روش افراد از شابلون‌های آماده که اندازه میلگرد روی آن‌ها مشخص شده است، استفاده می‌کنند تا سایز مناسب میلگرد برای ساختمان‌سازی را تعیین کنند. این شابلون‌ها توسط برخی از مهندسان با استفاده از فیلم رادیولوژی، ورقه‌های نازک کانال کولر یا حتی روبان ساخته می‌شوند.
استفاده از طناب
طناب بنایی یک ابزار مهم است که در پروژه‌های ساختمان‌سازی از آن استفاده زیادی می‌شود. برای این روش می‌توانید یک تکه طناب را دور میلگرد بپیچید و دور میلگرد را به دست آورید تا بتوانید قطر یا سایز آن را حساب کنید. این یک روش ساده و کم‌دردسر است که بیشتر از سایر روش‌ها توصیه می‌شود.
کدام سایز میلگرد برای کدام پروژه؟
اکنون که با سایز مناسب میلگرد برای ساختمان‌سازی آشنایی بیشتری پیدا کردیم، می‌توانیم به هرکدام از آن‌ها با جزئیات بیشتری بپردازیم. در ادامه پرکاربردترین سایزهای میلگرد در ساختمان‌سازی و نوع کاربرد هریک را معرفی خواهیم کرد:
میلگرد ۱۲
این میلگرد با سیمان مخلوط شده و داخل بتن به کار می‌رود. مقاومت آن نسبت به سایزهای دیگر مانند ۸ و ۱۰ بالاتر بوده، اما دارای انعطاف‌پذیری کمتری است. میلگرد سایز ۱۲ برای انواع ساختمان‌های مسکونی، سوله و استادیوم‌های بزرگ، سکوهای نفتی، سازه‌های بتنی و فلزی پتروشیمی‌ها به کار می‌رود. با افزایش مساحت و ابعاد ساختمان، میلگردهای سنگین‌تر و ضخیم‌تری باید در ساخت آن به کار روند.
میلگرد ۱۴
این میلگرد بیشتر برای ایجاد پایداری در سازه‌های بتنی بزرگ و ساختمان‌های سنگین کاربرد دارد که عبارتند از: ساختمان‌های بلند، سازه‌های پارکینگ، پل و تأسیسات صنعتی.
میلگرد ۱۶
این میلگرد نسبت به میلگردهای دارای سایز کمتر، نیروی تسلیمی (حداکثر نیرویی که باعث شکستن میلگرد می‌شود) بیشتری دارد. از میلگرد ۱۶ در ساخت سازه‌های سکوهای نفتی و مجتمع‌های بزرگ، ساختمان‌های بلند، رمپ پارکینگ، پایه‌های بتنی و پل‌ها استفاده می‌کنند.
سخن پایانی
همانطور که گفته شد، میلگرد یکی از مهم‌ترین مقاطع فولادی است که در ساخت اسکلت ساختمان به کار می‌رود و به بتن استحکام می‌بخشد. در انتخاب میلگرد مناسب برای ساختمان عوامل زیادی هستند که باید به آن‌ها توجه کنید که یکی از آن‌ها، سایز مناسب میلگرد برای ساختمان‌سازی است. اگر شما هم برای ساختمان یا پروژه‌های ساخت‌وسازی که در پیش دارید، می‌خواهید برای خرید میلگرد ساده اقدام کنید، می‌توانید روی لینک درج شده کلیک کرده تا ضمن مشاهده قیمت انواع میلگرد ساده موجود در شرکت آذر گستر سدید برای خریداری آن نیز اقدام کنید.
