سوله‌ها، ساختمان‌هایی با سقف شیب‌دار و هشتی‌شکل هستند که از اجزا و اعضای مختلفی تشکیل می‌شوند. سوله‌ها معمولا فلزی یا بتنی هستند و سقف آن‌ها به شکل شیب‌دار، قوسی یا تخت است که بر اساس آیین‌نامه و ضوابط، طراحی و ساخته می‌شود و کاربردهای متنوعی از جمله انبار، کارخانه تولیدی، سازه صنعتی، سالن ورزشی، دامداری، آشیانه هواپیما، تعمیرگاه و غیره دارند. یکی از مهم‌ترین اجزای تشکیل‌دهنده سوله، مهاربند سقف آن است که عمدتاً از میلگرد ساده تشکیل می‌شود. در این مقاله قصد داریم به مهاربند سقف سوله و کاربردهای آن بپردازیم.
انواع سوله و اجزای تشکیل‌دهنده آن کدامند؟
پیش از آنکه به مهاربند یا بادبند سقف سوله بپردازیم، بهتر است کمی بیشتر با سوله و اجزای تشکیل‌دهنده آن آشنا شویم. گفتیم که سوله‌ها سازه‌های بتنی یا فلزی هستند که از آن‌ها در فعالیت‌های صنعتی و کشاورزی مانند کارخانه‌ها، انبارها، مرغداری‌ها، آشیانه‌های هواپیما، سالن‌های ورزشی و بسیاری از کاربردهای دیگر استفاده می‌شود. این سازه‌ها بسیاری از شرکت‌های کوچک و بزرگ دولتی را قادر ساخته‌اند تا اهداف صنعتی و اقتصادی خود را پیش ببرند و کسب‌وکار خود را گسترش دهند. از جمله عوامل محبوبیت سوله‌ها، می‌توان به‌سرعت اجرای بالا و اقتصادی بودن آن‌ها اشاره کرد.
سوله‌ها از لحاظ طراحی با سایر سازه‌ها متفاوت هستند، زیرا در ساخت آن‌ها از تیرهای شیب‌دار استفاده می‌شود و همچنین به دلیل کاربری آن‌ها و شرایط معماری، دهانه بزرگ‌تری برای آن‌ها نیاز است (نباید در وسط سوله ستون وجود داشته باشد). انواع سوله را می‌توان از جنبه‌های مختلف به شکل زیر دسته‌بندی کرد:
- از نظر متریال: فلزی و بتنی
- از نظر شکل ظاهری: تیر ورقی، خرپایی، قوسی، قوسی با ورق موجدار (UBM)، فضاکار، HSS LSF
- از نظر تعداد دهانه: تک دهانه، دو دهانه، چند دهانه
- از نظر شیب سقف: تک شیب، دو شیب، قوسی، تخت
اما اجزای سوله چه نام دارند؟ اجزای تشکیل‌دهنده سوله عبارتند از: قاب‌های اصلی (ستون و رفتر)، وال پست، پرلین یا لاپه، میل مهار سقف یا سَگراد، مهاربندهای اصلی قائم یا جانبی، مهاربند سقف سوله، استرات، سینه‌بند، پی، جرثقیل، پوشش سقف، دیوار و آبرو.
مهاربند سقف سوله چیست و چرا اهمیت دارد؟
مهاربند یا بادبند سقف سوله، یک عضو مستحکم‌کننده است که از سقف آن در برابر نیروهایی مانند باد یا زلزله محافظت می‌کند. سقف سوله معمولاً به‌صورت شیب‌دار (تک شیب یا دو شیب) ساخته شده و بسته به سلیقه کارفرما و موارد استفاده، در برخی موارد تخت یا قوسی شکل خواهد بود. برای پوشش سقف سوله به‌طور معمول از ورق‌های گالوانیزه، ساندویچ پنل و پلی کربنات استفاده می‌شود.
مهاربندهای سوله در دو دسته تولید شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند: مهاربندهای قائم یا جانبی و انواع مهاربند سقف سوله که معمولاً هر دوی آن‌ها به شکل ضربدری اجرا می‌شوند. در ساخت مهاربندهای قائم، مقاطع دوبل ناودانی و بعضاً باکس و در مهاربندهای سقفی انواع قطرهای میلگرد ساده به کار می‌روند. این میلگردها می‌توانند متشکل از فولاد ST37 یا ST52 باشند. مهم‌ترین ویژگی بادبند سقف سوله این است که به شکل کششی طراحی شده و جهت پیوستگی قاب‌های سوله و ایجاد یکپارچگی در سقف به کار می‌رود.
از جمله اصلی‌ترین کاربردهای مهاربند سقف سوله به‌عنوان یکی از اجزای این سازه، می‌توان به ایجاد صلبیت کافی در سقف سوله، کمک به انتقال بارهای جانبی ناشی از سقف و حفظ پایداری چشمه‌های سقف اشاره کرد. همانطور که گفتیم، برای این منظور عمدتاً از مقاطع میلگرد ساده استفاده کرده و مهاربندهای سقفی را به‌صورت کششی طراحی می‌کنند.
هدف از نصب بادبند سقف سوله چیست؟
برای تأمین صلبیت فضایی قاب‌ها و پایداری اعضای آن‌ها (در یک سالن صنعتی یا اجرای سوله) از مهاربند یا بادبند استفاده می‌شود. مهم‌ترین مهارها در نصب سوله عبارتند از: مهارهای افقی در صفحه یال‌های فوقانی و تحتانی خرپاهای سقف و مهاربندی قائم بین خرپاها و ستون‌ها. هدف اصلی استفاده از مهاربند به شرح زیر است:
- جلوگیری از تغییر شکل سازه هنگام بهره‌برداری و نصب سوله
- تأمین پایداری اعضای فشاری
- توزیع تمام بارهای افقی و افزایش مقاومت آن‌ها در برابر نیروهایی مانند نیروی باد و زلزله
مهم‌ترین نکات در نصب مهاربند سقف سوله
بادبند افقی سقف و مهاربندهای جانبی یک کل هستند که پایداری سازه را حفظ کرده و بار عمودی-افقی را از طریق بادبند سقف و دیوار به فونداسیون منتقل می‌کنند. هنگام راه‌اندازی سیستم مهاربندی سقف، میله‌های اتصال باید در پشت و لبه سقف نصب شوند تا از انتقال نیروی افقی اطمینان حاصل شود. علاوه بر این، بهتر است در نصب انواع مهاربند سقف سوله موارد زیر مورد توجه قرار گیرند:
- بار طولی را به‌طور واضح و معقول منتقل کرده و مسیر انتقال نیرو را تا حد امکان کوتاه کنید.
- از پایداری سیستم سازه در خارج از پلان و ارائه نقاط پشتیبانی جانبی برای پایداری کلی سازه و اجزاء اطمینان حاصل کنید.
- نصب سازه باید به شکلی راحت و صحیح انجام شود.
- الزامات استحکام و سختی را برآورده کنید تا اتصال قابل‌اعتمادی داشته باشید.
سخن پایانی
در این مقاله بررسی کردیم که مهاربند یا بادبند سقف سوله چیست، چه ویژگی‌ها و کاربردهایی دارد و هنگام نصب آن باید به چه نکاتی دقت کرد. مهاربندها یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین اجزای سوله به شمار می‌روند که در ساخت آن‌ها از انواع میلگرد ساده استفاده می‌شود. اگر تولیدکننده مهاربند و به دنبال مواد اولیه باکیفیت هستید، می‌توانید بهترین میلگرد ساده برای تولید مهاربند را از طریق سایت آذر گستر سدید تهیه کنید. با خرید از این شرکت، می‌توانید از مزایای متعددی از جمله مشاوره خرید میلگرد ساده، ضمانت کیفیت و ارائه فاکتور رسمی بهره‌مند شوید.
