اگر در صنعت ساخت‌وساز مشغول به فعالیت هستید، با مصالحی که در این صنعت به کار می‌روند آشنایی دارید. آشنایی و شناخت ابزارهای مختلفی که در صنعت ساختمان‌سازی به کار می‌روند می‌تواند به اشخاص کمک کند تا آن‌ها را در جای صحیح خود به کار ببرند. دو مورد از ابزارهایی که در این صنعت استفاده می‌شوند، میلگرد و مفتول هستند که از لحاظ ساختار، وزن، نحوه نصب، هزینه، کاربردها و … باهم تفاوت دارند. دانستن این تفاوت‌ها باعث می‌شود بدانید هرکدام از این مصالح را باید در کجا به کار ببرید. در این مقاله شما را با تفاوت میلگرد و مفتول بیشتر آشنا خواهیم کرد.
میلگرد چیست؟
میلگرد یکی از مقاطع فولادی پرکاربرد در صنعت ساختمان‌سازی است که به صورت شبکه‌ای درون بتن کاشته می‌شود تا مقاومت کششی آن را افزایش دهد. بتن در حالت عادی مقاومت خوبی دارد، اما در برابر کشش، ضعیف عمل می‌کند. برای افزایش مقاومت بتن، میلگردها را به هم متصل کرده، جوش می‌دهند و در بتن می‌کارند تا حداکثر کششی که بتن می‌تواند در اثر عوامل مختلف تحمل کند، بیشتر شود.
کاربردهای اصلی میلگرد
اصلی‌ترین کاربرد میلگرد و تفاوت میلگرد و مفتول، تقویت بتن در ساختمان‌سازی است. همانطور که اشاره کردیم، بتن به‌تنهایی از مقاومت کششی کافی برخوردار نیست و می‌تواند به‌راحتی در اثر تغییرات دمایی بشکند. میلگرد همچنین برای افزایش مقاومت حرارتی ساختمان استفاده می‌شود.
مفتول چیست؟
مفتول یکی از مصالح فولادی است که بیشتر مواد سازنده آن را فولاد کم‌کربن و فولاد ضدزنگ تشکیل می‌دهند. نحوه تولید مفتول بدین شکل است که شمش مورد نیاز را در کوره‌های پیش گرم قرار می‌دهند و به دمای ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسانند. پس از داغ و گداخته شدن شمش‌ها، آن‌ها را به صورت مکانیزه به دستگاه نورد هدایت می‌کنند.
تعداد دفعات عبور شمش از دستگاه، به قطر آن‌ها بستگی دارد. این یعنی هرچه قطر مفتول کمتر باشد، بیشتر باید از دستگاه عبور کند. پس از نورد کردن متریال به اندازه کافی، دستگاه‌های کلاف آن‌ها را به کویل و توپی تبدیل می‌کنند. در نهایت مفتول‌ها را خنک کرده (محدوده دمایی آن‌ها باید به ۹۸۰ درجه برسد تا مفتول‌ها نشکنند) و سپس وارد دمای بحرانی ۷۲۷ درجه می‌کنند تا کربن موجود در آهن، ساختاری پرلیتی به خود گیرد. طی این فاز، مقاومت آهن بیشتر و محکم‌تر می‌شود.
کاربردهای اصلی مفتول
مفتول کاربردها و انواع مختلفی دارد، زیرا دامنه جنس آن باعث گسترده شدن کاربردهایش می‌شود. در ادامه اصلی‌ترین کاربردهای مفتول را با هم می‌خوانیم:
- تولید انواع توری از جمله توری حصاری، توری مرغی، توری گابیون، توری فرنگی و پرسی
- تولید سیم‌خاردار خطی و حلقوی به‌عنوان سیم راسته یا خار متصل به آن
- بستن قسمت‌های مختلف قالب جهت محصور کردن محوطه بتن‌ریزی
- بستن قسمت‌های مختلف آرماتور
- بستن رابیتس گالوانیزه
- تولید سیم جوش و تولید فنر
تفاوت های میلگرد و مفتول
اکنون که با میلگرد و مفتول و کاربردهای آن‌ها آشنا شدیم، زمان آن رسیده است که فرق بین مفتول با میلگرد را بررسی کنیم. در ادامه به اصلی‌ترین تفاوت‌های این دو خواهیم پرداخت:
محل قرارگیری
یکی از تفاوت‌های مفتول و میلگرد، در محل نصب و قرارگیری آن‌هاست. در حالی که میلگرد در کف سازه یا با عمق مشخصی در ستون‌ها قرار می‌گیرد، مفتول را در وسط دال‌های بتنی با عمق حدود ۵ سانتی‌متری می‌کارند.
میزان حمایت از بتن
تفاوت بعدی در میزان حمایت از سازه‌های بتنی است. میلگرد از شبکه مفتول قوی‌تر بوده و هرچه وزن سازه بیشتر باشد، بیشتر توصیه می‌شود که میلگرد در بتن به کار رود؛ اما باید به این نکته توجه داشت که هیچ‌یک از این دو مقطع فولادی نمی‌توانند به طور کامل امکان به وجود آمدن ترک در بتن را از بین ببرند.
انعطاف‌پذیری
احتمالا از قبل این فرق مفتول با میلگرد را حدس زده‌اید؛ شبکه مفتولی در مقایسه با میلگرد انعطاف‌پذیری بیشتری دارد، زیرا می‌تواند هنگام قرار گرفتن در سازه بتنی به شکل آن درآید. همچنین بازه اندازه هر سلول و ضخامت مفتول‌ها در یک شبکه از میلگرد گسترده‌تر بوده که انعطاف آن را افزایش می‌دهد.
کاربردها
مهم‌ترین تفاوت میلگرد و مفتول، کاربرد آن‌هاست. اگر قطر دال بتنی از ۳۰ سانتی‌متر کمتر باشد، توری مفتولی در آن به کار می‌رود. این دو محصول همچنین در وزن نیز تفاوت دارند و اگر ساخت سازه از لحاظ تحمل وزن دارای محدودیت باشد، بهتر است از توری مفتول استفاده شود.
روش تولید و هزینه
میلگرد و مفتول همچنین از لحاظ نحوه ساخت و هزینه باهم تفاوت دارند. میلگرد با مقاومت نورد بیشتری تولید می‌شود، در حالی که مفتول نازک‌تر، سبک‌تر، انعطاف‌پذیرتر و ارزان‌تر است. هزینه تولید مفتول نسبت به میلگرد کمتر و در نتیجه این محصول سبک‌تر است و فرایند تولید ساده‌تری دارد.
سایر مواردی که در رابطه با تفاوت میلگرد و مفتول می‌توان عنوان کرد عبارتند از:
- مقاومت در برابر خمیدگی: میلگرد به تنهایی و به شکل شبکه، در مقابل نیروهای برشی نسبت به شبکه توری مفتول مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهد و احتمال خم‌شدگی آن کمتر است.
- استحکام شبکه جوش: ضخامت نقطه‌جوش شبکه میلگرد در مقایسه با مفتول بیشتر بوده و محکم‌تر است. در نتیجه در مقایسه با شبکه مفتول، کمتر این احتمال وجود دارد که شبکه مش میلگرد پاره شود.
سخن پایانی
در این مقاله با میلگرد و مفتول آشنا شدیم و به بررسی تفاوت‌های آن‌ها پرداختیم. هرکسی که در صنعت ساختمان‌سازی فعالیت دارد، باید با تفاوت میلگرد و مفتول آشنا باشد تا از این مصالح به بهترین شکل در پروژه خود استفاده کند. از همین رو در این مطلب از سایت آذر گستر سدید سعی بر این بود که بتوانیم شما مخاطبین عزیز را به خوبی با تفاوت و کاربردهای میان میلگرد و مفتول آشنا کنیم. همچنین اگر تمایل دارید در این زمینه اطلاهات بیشتری داشته باشید مقاله تفاوت میلگرد صنعتی و ساختمانی چیست را مطالعه نمایید.
